No Mercy

Kompleks Gontowa jako jeden z placów budowy „Riese” wciąż kryje tajemnice. W trakcie moich licznych poszukiwań dokumentacji tej budowy, udało mi się w ostatnim czasie zdobyć kilka nowych, bardzo ciekawych dokumentów, które rzucają nieco nowego światła na ten kompleks. O ile mam już całkiem sporo dokumentów (nie znanych, nigdy nie publikowanych) dotyczących np., kompleksu Osówka, to na kompleks Gontowa podobnie jak na kompleksy Soboń i Jagodziniec [jak ktoś ma wątpliwości odnośnie tego kompleksu to odsyłam do listopadowego numeru: 11/2019 miesięcznika „Odkrywca”] wciąż tej dokumentacji jest jak na lekarstwo. Warto się zastanowić dlaczego i z czym to jest związane. Dokumentację na temat kompleksu Gontowa mam nadzieję kiedyś ujawnić, jednak nie wcześniej niż za 8 lat, w drugim wydaniu mojej książki pt. „Sekrety III Rzeszy w Ludwikowicach Kłodzkich”.

Powszechnie wiadomo, że jesienią 1943 roku, koncern Kruppa przeniósł część swojej produkcji zbrojeniowej do Głuszycy, do zakładu włókienniczego o nazwie MK Textilwerke AG. Zakład ten oznaczono wówczas w dokumentacji Maschinnenbau 1 Werk II. W zasadzie był to oddział o nazwie Głuszyca i Nowa Ruda, ponieważ w Nowej Rudzie w tym samym czasie w fabryce włókienniczej Pollacka uruchomiono Werk I. I tak też to wygląda na dokumentach. Wszystko pięknie i ładnie, tylko, że obecnie jestem w posiadaniu kilku niemieckich oryginalnych dokumentów koncernu Fried.Krupp AG z których jasno i czytelnie wynika, że do Głuszycy w okresie II wojny światowej Krupp przeniósł nie 1 a 2 (słownie: dwa) zakłady zbrojeniowe. O ile wiadomo wszystkim o zakładzie zbrojeniowym Fried.Krupp w fabryce MK Textilwerke AG, to gdzie był drugi zakład, i co w nim produkowano?

Powszechnie mówi się, że dokumentacja techniczna budowy „Riese nie została odnaleziona. Znane są jedynie z archiwów państwowych dokumenty pośrednie typu: wnioski o bony żywnościowe, pisma związane z walką z tyfusem w obozach pracy, pisma OT z archiwum wojskowego w Pradze i nieliczne kwity z Bundesarchiv. Paradoksalnie nikt nie wskazuje na archiwa i zbiory prywatne (a ludzie różne cuda mają np. w swoich poniemieckich domach na strychach i piwnicach). No to czas odsłonić trochę kart: Otóż dokumentacja techniczna budowy „Riese” spoczywa obecnie na moim biurku, około 30 cm od klawiatury, na której piszę ten krótki artykuł. Nie jest to kompletna dokumentacja, bo jak wiadomo budowa „Riese” była ogromna, jednak przynajmniej troszkę tego jest i są to oryginalne dokumenty dotyczące technicznych aspektów tej budowy a nie tzw. dokumenty wokół „Riese”. Z dokumentacji tej wiadomo bezdyskusyjnie, co w niektórych miejscach budowano w Górach Sowich i czemu to miało służyć (konkretne budowle). Wyprzedzę odpowiedzią pytania co z tym zrobię. Otóż w przyszłym roku chciałbym pokazać tą dokumentację niektórym eksploratorom i redakcji z „Odkrywcy” podczas spotkania w zamkniętym gronie, bez wstępu dla komercji (szczególnie tej z lasu).

W programie inwestycyjnym zawsze widnieje krótka nazwa planowanej inwestycji informująca czego dana inwestycja dotyczy. Dopiero w odrębnej dokumentacji lub niekiedy w tej samej (np. kolejnej rubryce w tabeli) znajduje się opis danej inwestycji. IG Schlesien A.G. było spółką powołaną pod koniec 1943 roku specjalnie w celu wykonania jednej tylko inwestycji – zadania budowlanego (Bauvorgaben), które ze względów tajności nie opisano wprost czego dotyczyło, tylko nadano mu kryptonim „Riese”. A skoro ktoś gdzieś tam pisze, że „Riese” było nazwą potoczą inwestycji o nazwie IG Schlesien A.G. to powinien zająć się moim zdaniem grą w krykiet a nie eksploracją archiwalną.

Trasy kolejowe w okresie II wojny światowej pełniły często strategiczną rolę. Uszkodzenia lub zniszczenie odcinka trasy kolejowej stanowiło więc ważny element działań wojennych.
Wiadukt kolejowy w Nowej Rudzie nad ulicą Zatorze został pod koniec II wojny światowej wysadzony przez oddział Wehramchtu. Wiadukty kolejowe w miejscowości Świerki Dolne, Ludwikowice Kłodzkie i Zdrojowisko zostały w tym czasie przygotowane do wysadzenia. Dodatkowo dwa ostatnie w/w wiadukty kolejowe celowo wówczas uszkodzono w taki sposób, że przez określony czas były one nieczynne i wymagały remontu (przypis 1).
W Ludwikowicach Kłodzkich na trasie bocznicy kolejowej prowadzącej od linii kolejowej Kłodzko-Wałbrzych do terenu byłej kopalni Wacław i fabryki Dynamit AG Ludwigsdorf, znajduje się wiadukt drogowy (z prawej zaznaczony na mapie topograficznej czerwoną strzałką). Obecnie wiadukt ten jest częściowo zdewastowany. Nie zamierzano go wysadzić, jednak jak się okazuje, w czasie II wojny światowej pełnił on szczególną rolę…

Przypisy:
1 Jeżewski P., Nowa Ruda w okresie II wojny światowej, wyd. I, Nowa Ruda 2018, s. 72-75.

Miło mi poinformować, że nakład książki „Nowa Ruda w okresie II wojny światowej” został wyczerpany.
Wydawnictwo F.H.U. „BEATA” w Nowej Rudzie sprzedało wszystkie egzemplarze tej książki. Ostatnie egzemplarze są jeszcze dostępne w dystrybucyjnych punktach sprzedaży, np. w księgarni Odkrywcy. Tych z Was, którzy nie zdążą kupić tej książki zapewniam, że dołożę wszelkich starań by za kilka lat napisać i opublikować drugie, znacznie obszerniejsze (uzupełnione) wydanie tej książki. Czytelnikom, którzy kupili wydanie pierwsze raz jeszcze dziękuję.

W aktualnym wydaniu miesięcznika Odkrywca (marzec 2019 r.), opisałem historię elektrowni w Ludwikowicach Kłodzkich, od „A” do „Z”. Zrobiłem to na podstawie nigdy wcześniej niepublikowanych dokumentów archiwalnych, do których dotarłem w efekcie prowadzenia licznych kwerend w archiwach różnego typu. Dodatkowo w tym artykule zamieściłem niepublikowane do tej pory zdjęcia archiwalne tej elektrowni i niektóre dokumenty z nią związane. Cieszę się, ponieważ nikt wcześniej całościowo historii tej elektrowni nigdzie nie przedstawił. Ja zrobiłem to pierwszy.

Przyszedł czas żeby uchylić rąbka tego co udało się nowego ustalić w wyniku żmudnie prowadzonych prac eksploracyjnych w terenie i archiwach różnego typu. Otóż do tej pory powszechnie było wiadomo, że w Górach Sowich znajduje się sześć kompleksów budowy „Riese”. Są to znane wszystkim:

1. kompleks Rzeczka
2. kompleks Jugowice Górne
3. kompleks Włodarz
4. kompleks Osówka
5. kompleks Soboń
6. kompleks Gontowa

Wyniki najnowszych badań archiwalnych i terenowych, które prowadziłem ze znajomymi nie pozostawiają złudzeń. Kompleksów „Riese” w Górach Sowich jest siedem. 🙂

Tak się sprawy mają, że moje książki są najlepiej (co widać po rankingach) sprzedającymi się pozycjami w księgarni Odkrywca. W innych punktach sprzedaży książki te również schodzą bardzo szybko (uwaga: nakład książki o Nowej Rudzie jest już prawie na wyczerpaniu). Jest mi bardzo miło z tego powodu. Równie udane są moje najnowsze odkrycia dotyczące budowy „Riese”, których dokonałem (częściowo ze znajomymi) na przełomie ostatnich kilku miesięcy. Na razie dane te w całości pozostaną naszą tajemnicą, ale kto wie, może za kilka lat ja opublikuję to co dotyczy tzw. kompleksu Gontowa, choć przyznam, że obecnie jest obiekt, który uważam za ciekawszy… 😉