No Mercy

Zdjęcie (z lewej) przedstawia okładki miesięczników „Odkrywca” [kolejno: nr 2 (253), nr 6 (281), nr 1 (288)]. Jest to tzw. trylogia, w której opisałem instalacje wodociągowe w „Riese” bazując na odkrytej przeze mnie niemieckiej dokumentacji archiwalnej i badaniach terenowych, które przeprowadziłem wraz z grupą moich kolegów. W opisie przedmiotowych instalacji wodociągowych przewija się zagadkowy wodociąg magistralny nazwany roboczo wodociągiem A. Dalmusa. Wymieniona nazwa tego wodociągu ma uzasadnienie w zaprezentowanej w tych artykułach dokumentacji archiwalnej. Przedstawiona trylogia artykułów spina moją dotychczasową wiedzę o wodociągach w aspekcie całych Gór Sowich. Badania nad tematem instalacji wodociągowych w „Riese” będą przeze mnie kontynuowane i być może kiedyś wyniki tych badań także zostaną ujawnione, na przykład w formie filmu dokumentalnego, który nagram.

Na mapie C.Z. (po lewej) prawidłowo nazwano budowlę jako zbiornik wody, który w wielu publikacjach nazywany jest błędnie przepompownią (sic.). Pragnę zwrócić uwagę, że infrastruktura „Riese” składa się z obiektów budowlanych inżynierskich i militarnych. Z uwagi na wyższe techniczne wykształcenie, które posiadam nie mam problemu z określeniem ich przeznaczenia (w większości). Gorzej, jeśli ktoś nie ma wiedzy technicznej a zajmuje się tematyką budowy „Riese”. Później wychodzą takie kwiatki, gdy np. jakiś ciemniak z lasu opowiada publicznie, że zbiornik wody (według niego „przepompownia” ) na Soboniu zasilany był w wodę poprzez stację pomp ulokowaną przy potoku o nazwie Marcowy Potok Duży. Na dodatek jego zdaniem w masywie Włodarza znajdują się „małe przepompownie” wody. Mój komunikat jest taki: zajmij się chłopie czymś innym np. graniem w piłkę, bo „Riese” nie jest dla Ciebie. Dużo ostrzej (w sposób No Mercy) opisałem to w aktualnym numerze miesięcznika „Odkrywca” (styczeń 2023). Dwa lata temu na tym blogu opublikowałem wykaz najbardziej popularnych mitów „Riese”. Dla przypomnienia zamieszczam go raz jeszcze. W punkcie nr 9 napisałem, że mitem jest to iż w Górach Sowich znajdują się przepompownie zbudowane w ramach projektu „Riese”. To nie są przepompownie! Mity i głupoty dotyczące budowy „Riese” w głównej mierze biorą się stad, że zabierają głos na temat tej budowy ludzie, którzy nie posiadają elementarnej wiedzy technicznej i militarnej.

Kończy się rok 2022. Czas na podsumowanie i zapowiedzi tego co nastąpi w roku kolejnym. W 2022 r., w miesięczniku „Odkrywca” ukazał się cykl moich artykułów o historii Ludwikowic Kłodzkich i artykuły dotyczące projektu „Riese”, w tym artykuł o instalacjach wodociągowych (wodociąg Dalmusa). W 2023 r. powinien ukazać się mój kolejny artykuł w „Odkrywcy”, który również będzie dotyczył instalacji wodociągowych w „Riese” (pierwszy z tej serii ukazał się w lutym 2020 r. – przyp.). Ponadto mam zamiar opublikować w „Odkrywcy” artykuł o mało znanych technicznych aspektach budowy „Riese” w oparciu o nigdy wcześniej niepublikowane dokumenty archiwalne. Jakie to będą aspekty to póki co nie zdradzę. Na pewno po raz kolejny w przestrzeni publicznej popchnę wiedzę o „Riese” o krok do przodu. Zatem dla czytelników „Odkrywcy” lubiących historię związaną z budową „Riese” rok 2023 zapowiada się ciekawie. W 2023 r. Jagodziniec zostanie oficjalnie uznany za siódmy kompleks w Górach Sowich. W ramach podsumowań 2022 r. dodam, że wówczas pojawiła się na rynku moja nowa książka „Nowa Ruda w okresie II wojny światowej” – wydanie drugie uzupełnione i rozszerzone. Wyżej wymieniona książka ukazała się w kwietniu 2022 r. a jej niemały nakład w grudniu 2022 r. wyczerpał się. Pozostały jedynie ostatnie egzemplarze tej książki w sklepach, z których zapewne i one niebawem znikną. Nie przewiduję więcej wznowień ani dodruków tej publikacji. Kto kupił ten ma.

Drodzy Czytelnicy, pragnę poinformować, że nakład książki “Nowa Ruda w okresie II wojny światowej” – wydanie II rozszerzone i uzupełnione, został wyczerpany. Książkę można jeszcze nabyć w punktach sprzedażowych jeśli zostały tam jakieś egzemplarze na półkach. Nie planuję robić dodruku tej książki ani jej kolejnych wydań. Moje badania historii związanej z miastem Nowa Ruda w okresie II wojny światowej dobiegły końca. Mam nadzieję, że będą one kontynuowane przez kolejnych eksploratorów i być może doczekamy się jakiś nowych publikacji. Ja obecnie koncentruję się już tylko na badaniu historii związanej z realizacją projektu “Riese”.

W listopadowym numerze miesięcznika “Odkrywca” ukazał się mój kolejny artykuł na temat placu budowy “Riese”, na zboczach góry Jagodziniec. Jeśli teraz po raz kolejny przeciwnicy uznania tego placu budowy za kompleks, nie przedstawią jakiś sensownych logicznych argumentów, to ten plac budowy zostanie oficjalnie uznany przeze mnie i moich kolegów eksploratorów za siódmy kompleks w Górach Sowich.

Na zdjęciu z lewej zamieszczam okładki miesięczników „Odkrywca” [kolejno: nr 10 (249), nr 11 (250), nr 10 (261)], w których przedstawiłem plac budowy „Riese” na zboczach Jagodzińca, pod kątem uznania go oficjalnie za siódmy kompleks „Riese” w Górach Sowich – kompleks Jagodziniec. Odbyła się o tym placu budowy również debata po mojej prelekcji w Zamku Książ [09.10.2020 r. – spotkanie z „Odkrywcą” po latach]. Oficjalnie sprawa utknęła, choć według opinii wyrażonej przez eksploratorów, z którymi rozmawiałem i pisemnych opinii eksploratorów zawartych w ich komentarzach na tym blogu, Jagodziniec powinien zostać oficjalnie uznany za kompleks „Riese”. Przeciwnikami są nieliczni już eksploratorzy starego pokolenia, którzy pamiętają dobrze czasy komuny i PRL-u. W tym roku w miesięczniku „Odkrywca” chciałbym pokazać kolejne argumenty świadczące o tym, że Jagodziniec powinien być uznany za siódmy kompleks „Riese” w Górach Sowich. Tym razem na poparcie tego założenia pokazać chcę również dokumenty archiwalne. Nie chodzi jednak o to, by przekonywać „autoryteta”, którego dopadł już dziadek czas. Chodzi o to, żeby utwierdzić w przekonaniu młode pokolenie eksploratorów, że nazwa kompleks Jagodziniec, jest w pełni uprawniona.

Na temat upadowej „Kazimierz” zlokalizowanej w Luwikowicach Kłodzkich, w pobliżu ulicy kopalnianej, można poczytać w kronikach, w artykułach (m.in. w „Odkrywcy”) i w książkach. Są dostępne również zdjęcia tej upadowej, w internecie. Natomiast na temat upadowej zlokalizowanej około 500 m.b. od upadowej „Kazimierz” w kierunku na Sierpnicę, nie ma prawie żadnych informacji w łatwo dostępnych źródłach. Zauważcie też, że nie ma opublikowanych archiwalnych zdjęć tej upadowej. Powszechnie mówi się, że była to upadowa badawcza. Na pytania: kiedy zaczęto ją drążyć, kto ją drążył, jaką miała długość, powierzchnię i kubaturę, dlaczego zastosowano pełne wypełnienie betonem między obudową ŁP, itd. z pewnością mało kto zna odpowiedzi. Można jeszcze wiele znaków zapytania postawić. Temat jest naprawdę ciekawy i warto się nad nim pochylić.

W sierpniu 2022 r. w miesięczniku „Odkrywca” ruszył cykl moich artykułów o tajemnicach Ludwikowic Kłodzkich. Po raz pierwszy zostaną w nich pokazane unikatowe zdjęcia, do których dotarłem w państwowych i prywatnych archiwach oraz różne pisemne archiwalne dokumenty, które posiadam od dawna, ale nie publikowałem w moich książkach, a jedynie podawałem ich treść powołując się na sygnaturę akt. Będą też takie, które pierwszy raz w ogóle zostaną opublikowane (np. dokumentacja i historia budowy kanałów wodnych i kablowych, budowa kolejki… itd.). W wyniku tego cyklu artykułów upadnie wiele mitów, a dużo spraw niejasnych, stanie się jasne. Podsumowując: po raz kolejny odsłaniam tajemnice Ludwikowic Kłodzkich pokazując fakty.

Dawno na rynku wydawniczym nie ukazała się książka o „Riese”. O ile mnie pamięć nie myli ostatni raz w 2018 r. i była to książka mojego autorstwa, o Ludwikowicach Kłodzkich, w której opisałem bardzo dokładnie kompleks Gontowa wchodzący w skład projektu „Riese”. Ale to był tylko jeden kompleks spośród sześciu [siedmiu – wliczając Jagodziniec] w Górach Sowich. A tu jak na życzenie nagle okazało się, że jest nowa książka o „Riese” (patrz z lewej okładka). Jako aktywny eksplorator terenowo-archiwalny nie szukam wiedzy w książkach, ale tym razem dla odprężenia miałem ochotę z ciekawości coś z literatury poczytać, żeby się dowiedzieć co tam nowego napisano o „Riese”. No i książkę kupiłem, przeczytałem… i postanowiłem napisać tu swoim zwyczajem krótką recenzję.

RECENZJA
Ogólnie mówiąc ta książka tematycznie nic nowego nie wnosi, za to jest próbą uporządkowania w sposób chronologiczny wiadomości o budowie „Riese”, które były już publikowane we wcześniejszych publikacjach. Treść książki została podzielona na trzy okresy: pierwszy to okres przedwojenny, po nim drugi – skrótowo przedstawiony okres budowy „Riese” (1943-1945), a następnie trzeci (zasadnicza część książki) – okres od maja 1945, aż do grudnia 1959 r. Poniżej przedstawiam zalety i wady tej publikacji:

Zalety:
Pomysł na tę książkę uważam za dobry. Autor konsekwentnie trzyma się próby przedstawiania wydarzeń w osi czasu, głównie skupiając się na powojennych wydarzeniach: pierwszych prasowych wzmiankach o „Riese”, pierwszych inwentaryzacjach, pierwszych poszukiwaniach, itp. To jest innowacyjny pomysł – „patent” Autora. Grafika w tej książce również jest na plus. Publikacja zawiera dobrze przygotowane do druku archiwalne zdjęcia obrazujące teren budowy „Riese” w okresie powojennym, a także wycinki artykułów ze starych gazet. Ponadto wyżej wymienione materiały harmonijnie współgrają z tekstem książki, który łatwo się czyta (w sensie, że książka nie jest toporna). Tekst jest poprawnie zredagowany. Zamieszczone w książce archiwalne prasowe wypociny obrazują ignorancję dziennikarzy, którzy są ich autorami. Porównując do tych materiałów „jakość” merytoryczną artykułów prasowych ukazujących się współcześnie np. w internecie każdorazowo przed tzw. sezonem ogórkowym, można łatwo wyciągnąć wniosek, że dziennikarstwo stoi nadal na takim samym poziomie. Docierając do tych wszystkich archiwalnych materiałów prasowych uważam, że Autor zrobił dobrą robotę za co należą mu się od Czytelników gromkie brawa. Ponadto Autor zamieścił w książce archiwalne dokumenty PPT (s. 325, s. 338., s.302., s.301., ) i podpisał je, że pochodzą one z „archiwum autora”. Ja do dokumentów PPT dotarłem w AP Wrocław w zespole Państwowa Inspekcja Gospodarki Materiałowej, i gdy z nich korzystałem w moich publikacjach, podawałem jako źródło AP Wrocław. Skąd Autor ma takie dokumenty w swoim prywatnym archiwum? Szacun.

Wady:
Zasadniczą wadą tej publikacji jest to, że Autor występujący jako narrator pomiędzy obszernymi cytatami artykułów prasowych i innych materiałów, bazuje głównie na wiedzy zawartej w starych książkach, broszurach, opracowaniach, dawnych artykułach w „Odkrywcy”. A niestety wiele z tych pionierskich materiałów zawiera rażące błędy merytoryczne lub są po prostu nieaktualne. Na przykład pisanie, że w Ludwigsdorf w okresie II wojny światowej znajdowały się dwa potężne zakłady: fabryka amunicji Mölke Werke i drugi zakład – fabryka prochu Dynamit AG (s.35.), woła o pomstę do nieba. W Ludwigsdorf (po wojnie wpierw Ludwikowo a dopiero później Ludwikowice Kłodzkie! (s.121.)) nigdy nie było fabryki o nazwie Mölke Werke. I wbijcie sobie to mitomani do głowy. Równie karygodne jest powielanie bzdur, że pracownicy przymusowi pracowali w Ludwigsdorf w podziemiach elektrowni (s.34.). Ta elektrownia nie posiadała takich podziemi. Autor pisze, że we wsi Falkenberg znajdował się obóz AL „Riese” (s.37.) co jest nieprawdą. Tego typu kwiatków jest w tej publikacji więcej, niestety.
W osi czasu powojennych wydarzeń występują duże luki. Na przykład kompleks Gontowa. Autor zaczyna powojennymi informacjami o kompleksie Gontowa, od 5 sierpnia 1945 r. (s.102.) A przecież były już publikowane przez D. Garba relacje F. Klappera, który z kolegami spenetrował naziemną część tego kompleksu zaledwie kilka dni po wojnie. Brak relacji K. Gotthardta, który Gontową spenetrował w części podziemnej pierwszy od razu po wojnie można Autorowi darować zważywszy na fakt, iż mój artykuł w „Gazecie Noworudzkiej”, gdzie część tych relacji zamieściłem, ukazał się, gdy już ta książka była w druku. Ale publikowałem dużo wcześniej w „Odkrywcy” dokumenty archiwalne, z których wiadomo, że po wojnie plac budowy na Gontowej zajął Starosta Kłodzki, a 28 czerwca 1945 r. była tam delegacja z kopalni Ruben w Nowej Rudzie. Poza tym autor nie wspomina nic w książce o przedsiębiorstwie BUDOMAT, które w marcu 1946 r. przejęło skład materiałów budowlanych w Sowinie, o FIOPZO, itd. Więc brakuje trochę… i nie tylko o Gontowej.
Kłują w oczy zawarte w tej książce liczne niedociągnięcia. Na przykład Autor wymienia obozy dla robotników przymusowych i jeńców wojennych, których zatrudniono do budowy „Riese”, ale nie wiadomo dlaczego pomija obóz dla rosyjskich jeńców wojennych, który znajdował się w Sowinie (s.30.). Oprócz wsi Wüstegiersdorf (Głuszyca) i Wüstewaltersdorf (Walim), na których projekt „Riese” odcisnął swoje piętno, Autor wymienia wieś Falkenberg (Sokolec) (s.31.). Akurat we wsi Falkenberg nie licząc faktu, że więźniowie głębili tam rów kablowy prowadzący z Sowiny w kierunku Rzeczki, to nic innego w ramach budowy „Riese” się nie wydarzyło.
W książce pojawia się dość znaczna ilość błędów logicznych, np. Autor pisze cytując Demczuka, że czwarty tunel w kompleksie Osówce był obudowany cegłą a poniżej pisze o tym tunelu, że był obetonowany (s.153.). Zdarzyło się, że górę Gontowa nazywa górą Falkenberg (Sokolec) (s.103.). Tego typu nieścisłości i błędy w książce się mnożą, że nie sposób ich tu wszystkich wymienić.
Ale to jeszcze nie jest najgorsze. Autor z uporem maniaka propaguje mit o ukrytym pod koniec wojny depozycie w sztolni nr 3 w Gontowej. Uruchamiając swoją fantazję pisze o licznych wysadzeniach tej sztolni, o strażnikach pilnujących sekretu i o tym co oni w danej chwili widzieli, myśleli, co czuli,.. itp. A im dalej w las (czyt. kolejne wzmianki w książce dotyczące mitu o Gontowej), tym bardziej Autor wprowadza Czytelników w świat swoich głębokich fantazji. Apogeum tych wymysłów Czytelnicy natrafią na stronach 273-274.

Wnioski i uwagi końcowe
Książka pt. „Riese” początek tajemnicy – to kawał roboty i trzeba to przyznać uczciwie. Blisko 500 stron dobrze wygłaskanego tekstu. To jest znacznie rozszerzone i zaktualizowane wydanie pierwszego tomu książki pt. Podziemne tajemnice Gór Sowich. Jestem pewien, że kolejne wydanie – gdy już Autor wprowadzi do tekstu niezbędne korekty pod względem merytorycznym i uzupełni go o nowe wiadomości – będzie bardzo dobrą książką wśród literatury o „Riese” i stanie się ona lekturą obowiązkową dla młodych pokoleń eksploratorów i badaczy, którzy będą chcieli wypowiadać się o „Riese” autorytatywnie.